AARDEN
Denkend aan Holland
zie ik breede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan
Deze eerste zin van het gedicht van de Nederlandse dichter Hendrik Marsman zorgt ervoor dat je in een staat van verstilling raakt. De tijd lijkt even niet te bestaan. Je ruikt de vette klei, voelt de wind in je haren en je hoeft even niks. Alleen maar daar zíjn.
Door samen te werken in het groen, een moestuin op te zetten, een heemtuin aan te leggen, de fruitbomen te onderhouden kom je vanuit inspanning tot ontspanning naar een staat van zijn. En wat is er mooier dan zo’n intensieve dag voldaan af te sluiten bij het kampvuur met een stevige borrel? En als kers op de taart maken we een stukje Nederland ook nog eens een beetje rijker aan biodiversiteit!
Weten hoe? Lees dan vooral rustig door.
Heemtuin
Hoewel we graag zo ruim mogelijk denken, zijn we op het gebied van de flora en fauna echte natuur puristen. In Heemtuin de Hoogewaard maken we vooral ruimte voor planten, struiken en bomen die van nature thuishoren in het Gelders Rivierengebied. Zo houden we de bodem gezond en zorgen we dat vogels, insecten, amfibieën en paddenstoelen het goed naar hun zin hebben.
GESCHIEDENIS VAN HET LAND
WEINIG DIVERSITEIT
Nadeel van (van nature) vruchtbare gronden is dat de diversiteit
van flora niet groot is vanwege de dominante soorten die de rest verdringen. En afwezigheid van flora werkt door in de hogere klassen als fauna (insecten, vogels etc.) Er heeft hier en daar ook nog onnatuurlijke bemesting en bestrijding plaatsgevonden welke ook geen gunstig effect heeft op de soorten.
UITERWAARDEN ALS ZAADVERSPREIDERS
Voordeel is de omgeving en de uiterwaarden. Door de inundatie van de Waal komen er ook zandduinen te liggen, welke zeer voedselarm en kalkrijk zijn. Dit is de ideale plek voor zeldzamere flora en haar aantrekkingskracht op de fauna. Zogenaamde Stroomdalflora zet zich af op deze zandduinen. Dit zijn rivier begeleidende soorten. De zaden worden ver meegenomen door de stroming en zetten zich af op de zandduinen en dijken. Ook veel vogels gebruiken de rivier als geleide voor hun trek en als foerageergebied.
PLAN VOOR MEER DIVERSITEIT
Het idee is om de uiterwaarden in het klein op de Hoogewaard na te bootsen. Door zandbanken, een paar kleine akkertjes en een waterpartij te realiseren zorgen we ervoor dat de soorten in de uiterwaarden zich ook op de Hoogewaard vestigen. Door planten, struiken en bomen die van origine thuishoren in het Gelders Rivierengebied te verzamelen, dragen we zorg voor een prachtig stukje Maas en Waalse natuur.
Hoogstam fruitbomen
De Hoogewaard herbergt een historische fruitboomgaard die kenmerkend is voor de regio. Zo zijn er hoogstam Gieser Wildeman stoofperen, Haneman en Sonnaville appels. De halfstammen dragen Conference peren, morellen en verschillende soorten pruimen.
Elke nazomer plukken we het fruit in overvloed. Afgelopen jaar zijn er in samenwerking met o.a. sterrenrestaurants als de Kromme Watergang, Beluga en In den Rustwat fenomenaal lekkere creatieve creaties van gemaakt. Denk aan morellen op sap, peren- en pruimensorbet-ijs en chutneys. Hoog op ons verlanglijstje staat een ijscokar waarmee we sorbetijs van fruit uit eigen boomgaard willen serveren.
Voor het behoud en onderhoud van deze boomgaard zijn we opzoek naar vrijwilligers met hart en ziel voor dit cultureel erfgoed. Wat je ervoor terug krijgt is:
– een uitbreiding van je netwerk met hart voor de natuur
– sfeervolle actieve dagen met goed verzorgde catering
– training hoe fruitbomen te snoeien
– een strippenkaart voor een aantal keer kamperen in de boomgaard.
MEIDOORN
Om de biodiversiteit te stimuleren en de dieren beschutting te bieden is er op de Hoogewaard in 2019 een meidoornhaag geplant van zo’n 250m lang. Sinds 2022 zijn we begonnen met het vlechten van de heg. Dit vlechten doen we vanuit de authentieke boerse methode.
Zo’n ondoordringbaar struweel is een ideale nestplaats voor vogels. De bloesem trekt veel zweefvliegen, hommels en solitaire bijen aan en ook een vlindersoort als het boomblauwtje komt eropaf. En later, in het najaar wanneer de bessen rijp zijn, is het een paradijs voor kramsvogels en koperwieken.
WORKSHOP MEIDOORNHAAG VLECHTEN
Tijdens de Nationale Natuurwerkdag organiseert de Hoogewaard in samenwerking met Vereniging Vrijwillig Landschapsbeheer Beuningen (VLB Beuningen) op 4 november een workshop authentiek heggenvlechten. Hiermee brengen we het nut en noodzaak van deze eeuwenoude boerenambacht onder de aandacht.
Er zijn verschillende manieren van heggen beheer. Samen met Sjoerd Aertssen, een expert op dit gebied, buigen en knikken we de takken en stammen om zo structuur en verdichting aan te brengen in de heg. Een goed gevlochten heg zit goed dicht, heeft veel grote, kleine en fijne takken die in elkaar grijpen en dieren bescherming bieden.
De workshop bestaat uit een korte inleiding (geschiedenis, hoe en waarom) en de praktijk. Halverwege nemen we pauze met warme soep bij een kampvuur en verse broodjes. Ook het gereedschap wordt door ons verzorgd.
Wat : Workshop heggen vlechten
Wanneer : Zaterdag 4 november
Aanvang : 09.00 – 14.00 u
Waar : Hoogewaard 4, Winssen
Door wie : Sjoerd Aertssen, kleinschalig cultuurlandschap
Inbegrepen : Kennisoverdracht over heggen vlechten
Koffie, thee en lunch met soep en broodjes
Ook voor gereedschap wordt gezorgd.
Zelf regelen : Warme kleren en stevige waterproof schoenen
Vrijwillige bijdrage : Optioneel 20,00 (Deze bijdrage komt ten goede aan nieuwe aanplant.)
GESCHIEDENIS VAN DE MEIDOORN
Bijna overal in Europa werden vroeger heggen gevlochten om deze ondoordringbaar te maken. Een gevlochten heg hield het wild of vijanden buiten en het eigen vee binnenboord. Na de 1ste wereldoorlog is men op grote schaal overgestapt op prikkeldraad en verdween het authentieke beeld van de gevlochten heg in een rap tempo uit het landschap. Ook de daarbij horende flora en fauna gingen hiermee grotendeels verloren.
DIEREN
Onze paradepaardjes zijn het, samen met de troetelkippen en mekker geiten vormen ze onze dierenstal. De Shetlandpony’s Pacha en Chip zijn al op leeftijd. Al zo’n 25 jaar laten ze de kleine kinderharten smelten. En zeg nou zelf, wat is er lekkerder dan na een flinke knuffelsessie met deze pluizebollen helemaal vettig en onder de haren weer huiswaarts te keren? Of in ons geval, de caravan of tent?